خانه
شنبه 3 مرداد 1383
توانمندیها و نارسائیهای شبستر در جذب گردشگر
خوش نیت، خبرنگار مهدآزادی: شبستر یا به عبارتی منطقه ارونق انزاب از دیرباز برخورداری از طبیعت سرسبز، وجود باغات و اراضی کشاورزی و پدیده‌های طبیعی منحصر بفردی چون ارتفاعات میشو، قسمتهایی از سواحل دریاچه ارومیه، چشمه‌ها و قناتها و نیز برخورداری از آب و هوای مطلوب و دل‌انگیز، آثار و بناهای تاریخی ارزشمند همانند: مقبره شیخ محمود شبستری، مسجد جامع تسوج و ... در نزد ایرانیان به ویژه آذربایجانیهای طبیعت دوست و علاقه‌مند به میراثهای با ارزش، از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در سپری کردن تعطیلات به ویژه تعطیلات تابستانی و گذراندن اوقات فراغت برخوردار است.
جاذبه‌های طبیعی شهرستان با وجود فقدان امکانات و تسهیلات رفاهی، بهداشتی و تفریحی مناسب هر ساله پذیرای تعداد کثیری گردشگر در گروههای سنی و طبقات مختلف مردم از گوشه و کنار کشور پهناور ایران می‌باشد، لذا ضمن اشاره به عمده آثار تاریخی و نقاط دیدنی، پیشنهاداتی چند به عنوان اهداف و برنامه آتی فرمانداری در زمینه توسعه و گسترش فعالیتهای گردشگری ارائه می‌شود. امید است که بتوان با یاری جستن از کلیه امکانات و ظرفیتهای موجود و همکاری سایر دستگاههای متوالی همچون شهرداریها، میراث فرهنگی، ایرانگردی و جهانگردی که هرکدام بنحوی درموضوع دخیلند، قدمهای مثبت و ثمربخشی در اعتلاء و شکوفایی این بخش از اقتصاد شهرستان، برداشته شود:
الف) جاذبه‌های طبیعی:
همانگونه که اشاره شد منطقه شبستر به جهت واقع شدن در موقعیت جغرافیایی و طبیعی مناسب دارای نقاط دیدنی و جاذبه‌های طبیعی بیشماری است که تعدادی از آنها مورد شناسایی قرار گرفته ولی در جهت شناخت و بررسی همة آنها اقدام شناسایی به حال انجام نیافته است از جاذبه‌های طبیعی دیدنی شهرستان که در قسمتهای مختلف آن توزیع و استقرار یافته‌اند می‌توان به سواحل زیبای دریاچه ارومیه از شرفخانه تا شیخ ولی، پارک جنگلی سریل واقع در روستای ایوند دهستان رودفات بخش صوفیان، آبشار زیبا و دیدنی در قسمت شمال روستای سرکندیزج دهستان چله‌خانه، ارتفاعات و دامنه‌های جنوبی کوههای میشو و ... اشاره نمود.
خوشبختانه در سالهای اخیر قدمهای مثبتی در خصوص بهسازی برخی از جاذبه‌ها و نقاط دیدنی به ویژه سواحل دریاچه ارومیه برداشته شده و مسئولان به اهمیت و نقش ویژه آنها در ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان، پی برده و در تلاشند تا با ایجاد امکانات و تسهیلات رفاهی،تفریحی، بهداشتی و رزشی موجبات رشد و توسعه آن را فراهم سازند، ولی نگرش دست‌اندرکاران و متولیان امر به قضیه به صورت موردی، موقت و یک جانبه بوده و بی‌توجهی آنها به اصول و زیربناهای اقتصادی، اجتماعی و شرایط محیطی و همچنین فقدان مطالعات جامعه و دورنگرانه در ارتباط با مکانهای توریستی و تفریحی به ویژه بندر شرفخانه اقدامات صورت گرفته، در آینده با نتایج مثبتی همراه نخواهد شد و در صورت تداوم روند کنونی و بی‌توجهی به ارتقاء کیفیت فضا جز هدر دادن سرمایه ملی چیزی عاید منطقه نخواهد گردید.
ایجاد مجتمع‌های تفریحی و رفاهی توسط برخی دستگاهها و سازمانها بدون بسترسازیهای لازم در محل با سارمایه‌گذاری چند میلیاردی (به ارزش امروزی) گویاترین مثال در این خصوص می‌باشد.
ب) اماکن و آثار تاریخی:
سابقة دیرینه تاریخ و فرهنگ در شهرستان، وجود شخصیتهای بزرگ و معروف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در نقاط مختلف آن منجر به بنا و احداث ساختمانها و فضاهای مذهبی و فرهنگی شده که امروزه برخی از آنها جزء آثار ارزشمند و قابل نگهداری گردیده و هر ساله برای احیاء و بازسازی آنها اعتباراتی از محلهای مختلف (اعتبارات استانی، ملی) پیش‌بینی و اختصاص می‌یابد از مسجد جامه تسوج (در حال احیاء و بازسازی) مقبرة شیخ محمود شبستری (در حال سازماندهی و تملک املاک مجاور)، کلیساها موجبار و سهرقه در بخش صوفیان (در حال مرمت)، امامزاده ابراهیم خلیل صوفیان، حمام قدیمی خامنه در حال تبدیل شدن به موزه و می‌توان به عنوان برجسته‌ترین و در عین حال با ارزشترین فضاهای تاریخی، فرهنگ و مذهبی شهرستان نام برد که بایستی برای زنده‌سازی و معرفی آنها اقدامات عاجلی صورت پذیرد.
در مجموع می‌توان اهداف و برنامه‌های آتی فرمانداری در زمینه توسعه توریسم و سازماندهی و ارتقاء کیفیت فضاهای طبیعی و باستانی را به شرح ذیل خلاصه و ارائه نمود:
- تلاش در جهت شناسایی کامل، آماده سازی و معرفی قطبها، اماکن، آثار و محوطه‌های تاریخی و طبیعی ناشناخته شهرستان
- ملزم ساختن دستکاههای ذیربط برای تدوین و تهیه طرح جامع گردشگری در چارچوب سیاستها و طرحهای گردشگری ملی و منطقه‌ای برای فضاهای طبیعی،آثار تاریخی و باستانی به منظور ممانعت از اعمال سلیقه‌ها و عملیات خودسرانه و ناسنجیده.
- بسترسازیهای لازم برای برگزاری و تشکیل همایش، سمینارهای علمی و فرهنگی با همکاری بخشهای خصوصی و مشارکت شهرداریهای تابعه
- ملزم ساختن دستگاههایی چون سازمان ایرانگردی و جهانگردی و میراث فرهنگی برای ایجاد امکانات و تسهیلات مناسب تفریحی، بهداشتی و ورزشی در جوار قطبهای گردشگری به منظور تشویق گردشگران داخلی برای بازدید از آنها
- پیگیری طرح احداث شهرک توریستی و تفریحی بندر شرفخانه با عنایت به تملک بیش از 20 هکتار زمین از سوی سازمان ایرانگردی و جهانگردی در سال 74 و انجام یک سری اقدامات اولیه و رهاسازی آن
- تلاش درجهت بکارگیری نظام آماری و اطلاع‌رسانی مناسب برای توسعه میراث طبیعی و انسانی افزایش مشارکت مردمی و تشویق حمایتهای لازم از شهرداران به ویژه شهرداریهای صوفیان، شرفخانه و شبستر جهت رسیدگی به وضعیت منظر عمومی شهری
در این خصوص شهرداران با استفاده از جایگاه شوراها به بسیج مردمی حتی در سطح مدارس و درمیان زنان همت گذاشته و از نیروهای مردمی بدون نیاز به اعتبارات سنگین در جهت ساماندهی منظر عمومی شهر استفاده خواهند کرد.
- بسترسازی و ایجاد و شرایط لازم اقتصادی و اجتماعی برای افراد و گروههای بومی توانمد مقیم سایر استانها به ویژه تهران جهت سرمایه‌گذاری در مکانهای توریستی شهرستان و همچنین تلاش در جلب و جذب سرمایه گذاری خارجی برای سرمایه‌گذاری در امر گردشگری در حاشیه دریاچه ارومیه با توجه به پتانسیلها و ظرفیتهای بالای آن.
2- توانمندیها و نارساییهای شهرستان در بخش صنعت و معدن:
فعالیت بیش از 350 واحد صنعتی و تولیدی در مقیاسهای کوچک و بزرگ و در بخشهای مختلف به ویژه درتولید مواد غذایی نظیر: ماکارونی، رب گوجه‌فرنگی، کیک و کلوچه، انواع شکلات، لواشک، وجود کارخانجات بزرگ همچون: کارخانه سیمان صوفیان، آذریت، کارخانه نوشابه‌سازی نکونوش،کارخانه ارس مهر، کارخانه قند نظرلو (در حال احداث) و اشتغال تعداد کثیری از نیروهای کار شهرستان دراین واحدها، نزدیکی به مرزهای بازرگانی و تجارتی همانند جلفا و استان آذربایجان غربی، دسترسی آسان به بازارهای مصرف داخلی و خارجی از طریق خطوط راه آهن، آبها و جاده ترازیتی تبریز- جلفا، وجود افراد و گروههای اقصادی توانمند از یک سو و عواملی از قبیل بیکاری پنهان و فصلی در میان نیروهای فعال از نظر اقتصادی، استقرار و توزیع نامتناسب و مکان‌یابی غیراصولی واحدهای تولیدی و صنعتی، کمبود آب کشاورزی در اثر حوادث طبیعی چون خشکسالی و گرم شدن زمین، سهم عمده شهرستان در تولیدات و محصولات کشاورزی به ویژه محصولات سردرختی استان، ایجاد آلودگیهای شدید زیست محیطی توسط برخی کارخانجات و واحدها همچون کارخانجات سیمان صوفیان، کوره‌های آجرپزی سنتی وایقان و ... از طرف دیگر لزوم توجه و برنامه‌ریزی اصولی دربخش صنعت شهرستان را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.
علاوه بر عوامل مذکور وجود شش شهرک و ناحیه صنعتی در سطح شهرستان، اهمیت موضوع را دو چندان کرده که نیاز است هر چه سریعتر نسبت به سازماندهی و تجمیع واحدهای صنعتی و تولیدی شهرستان اقدام لازم مبذول گردد. در این قسمت ضمن اشاره به محل و نوع شهرکها و نواحی صنعتی، سیاستهای آتی فرمانداری در بخش صنعت و معدن به صورت اختصار ارائه می‌گردد.
1- شهرک صنعتی کانی غیرفلزی صوفیان که از سال جاری قطعات آماده واگذاری به متقاضیان و سرمایه‌گذاران است.
2- ناحیه صنعتی کوزه‌کنان، تأسیسات و تجهیزات مورد نیاز ایجاد شده و واگذاری قطعات از سال 78 شروع و هم اکنون بیش از پنج واحد به امر تولید در رشته‌های مختلف مشغولند.
3- مجتمع صنعتی ولیعصر واقع در سه کیلومتری محور صوفیان تبریز با بیش از 30 کارگاه فعالی حوله بافی
4- مکان‌یابی و کلنگ‌زنی احداث شهرک صنعتی منطقه شبستر در اراضی ما بین شهرهای شبستر، خامنه، شندآباد.
5- شهرک سرمایه‌گذاری خارجی واقع در انبارهای سابق شرکت طریق‌القدس وزرات بازرگانی در محور جاده صوفیان- تبریز.
6- ناحیه صنعتی چهرگان انزاب
از معادن فعال شهرستان می‌توان به سنگ آهک، سنگ گچ، تراورتن، شن و ماسه اشاره نمود. نگاهی به وضعیت معادن فعال و غیرفعال برنامه‌ریزی و بی‌نظمی در بهره‌برداریهای و استفاده‌های بی‌رویه و غیراصولی کاملاً محرز و آشکار است.
عدم نقدینگی و سرمایه در گردش تولیدکنندگان، قوانین دست و پاگیر، پراکندگی نامتوازن واحدها عدم تأمین کافی و دسترسی به موقع به مواد اولیه مورد نیاز، استفاده از سوراخهای فسیلی، نوسانات و قطعی شبکه برق، فعالیت کارگاههای تولیدی زیرزمینی و غیراستاندارد در نقاط مختلف شهرستان و از جمله تنگناها و نارساییهای دیگر صاحبان واحدهای صنعتی و تولیدی به شمار می‌آید.
توجه و مورد ملاحظه قرار دادن موارد ذیل در سیاستگذاریها و برنامه‌ریزیهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تا حدودی راه را برای ترقی بخش صنعت و سازماندهی فعالیتهای صنعتی و تولیدی، هموار خواهد ساخت.
- تجمیع و انسجام بخشی به وضعیت واحدهای فعال از طریق واگذاری قطعات و ارائه تسهیلات لازم و مناسب برای صاحبان صنایع جهت استقرار در شهرکها و نواحی صنعتی ایجاد شده و در حال ایجاد.
- ایجاد و تأمین تأسیسات و تجهیزات مورد نیاز از قبیل برق، گاز، تلفن، آب و ... در شهرکها و نواحی صنعتی
- تلاش در جهت برقراری نظام اطلاعات و آمار جامع در بخش صنعت شهرستان و ارائه اطلاعات لازم به صاحبان واحدهای صنعتی و تولیدی از طریق ایجاد مرکز اطلاع رسانی.